Riphagen – de Amsterdamse onderwereld 1940-1945
Geschreven door Bart Middelburg en René ter Steege
In deze review zal het boek Riphagen worden beoordeeld. De review kan spoiler-alerts bevatten.
Achtergrond van de schrijvers
Bart Middelburg is geboren in 1956 en hij is schrijver en (misdaad)journalist voor Het Parool. Hij heeft veel boeken geschreven: De Mafia in Amsterdam, Riphagen: de Amsterdamse onderwereld 1940-1945, De dominee: opkomst en ondergang van mafiabaas Klaas Bruinsma, Operatie Delta: hoe de drugsmafia het IRT opblies, De Godmother: de criminele carrière van Thea Moear, medeoprichter van de Bruinsma-groep, Onderwereld-p.r.: hoe de misdaad de media manipuleert, Hells Angels in opmars: motorclub of misdaadbende?, De Endstra-tapes: de integrale gesprekken van Willem Endstra met de recherche, De oorlog in de Amsterdamse onderwereld, Jeanne de Leugenaarster: Adriana Valkenburg: hoerenmadam, verraadster, femme fatale; De zaak van de gestolen banaan: dagelijks leed bij de politierechter. Een belangrijk thema in Middelburgs boeken is dus de misdaad.
René ter Steege is in 1949 geboren in Den Haag. Na zijn studie Frans werkte hij als redacteur buitenland en als verslaggever bij Het Parool. Ter Steege richtte zich als journalist vooral op Latijns-Amerika en op Frankrijk. Hij schreef onder meer de boeken De Franse Uitzondering, Land van Herkomst en Marine Le Pen, de weg naar de macht. Bovendien heeft Ter Steege enkele boeken uit het Frans naar het Nederlands vertaald.
Achtergrond van het boek
Het boek is als eerst verschenen in 1990, waarna er in 1997, 2010 en 2016 nieuwe drukken zijn verschenen. Bij de eerste uitgave van het boek wilde de zoon van Dries Riphagen niet meewerken aan het boek, omdat zijn moeder nog leefde waardoor de zoon nog niet over zijn vader wilde praten. In latere drukken heeft de zoon nog wat extra (achtergrond)informatie verschaft over het leven van zijn vader. In 2016 is er een verfilming van het boek gekomen (met onder andere Jeroen van Koningsbrugge) en in 2017 is er op de VPRO een miniserie over Riphagen verschenen.
Indeling van het boek
Het boek heeft in totaal 224 pagina’s, met een inleiding, dertien hoofdstukken, een nawoord, een verantwoording, een chronologisch overzicht en een register. Zoals eerder vermeld zijn er drukken uit 1990, 1997, 2010 en 2016. Het boek is uitgegeven door uitgeverij De Kring en de film is gemaakt dor Pupkin Film.
Inhoud van het boek
Dries Riphagen (zijn bijnaam is ‘’Al Capone’’) is een Amsterdamse crimineel die vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw leidend in de onderwereld was. In 1942 heeft hij zich aangesloten bij het Duitse Devisenschutzkommando, dat een financiële inspectiedienst is dat toezicht hield op bancaire geldtransacties. Riphagen heeft naar verluidt ongeveer 200 mensen de dood in gejaagd. De persoonsbewijzencentrale (dat voor Joden vervalste persoonsbewijzen maakte) is door Riphagen verraden.
In zijn hoedanigheid als controleur voor de Devisenschutzkommando maakte hij jacht op Joodse onderduikers, waarna Riphagen ze aan de Sicherheitsdienst verraadde. Riphagen had veel connecties in de onderwereld en bij de Duitse bezetter, en door zijn brutale houding werd hij schatrijk en min of meer onaantastbaar. In mei 1945 werd Riphagen gearresteerd, maar in 1946 vluchtte hij via Spanje naar Argentinië. In 1973 overleed hij in Zwitserland aan longkanker.
Conclusie
Het boek is een echte aanrader. De schrijfstijl van de schrijvers is best prettig, waardoor het verhaal blijft interesseren. Dries Riphagen is in de geschiedenisboeken een relatief onbekend persoon, terwijl hij toch vele misdaden voor en tijdens de oorlog heeft gepleegd. Daarom is het verbazingwekkend en ook enigszins boos makend dat hij nooit is berecht. Door zowel het boek te lezen als de film te kijken is het mogelijk om een goed beeld te krijgen van hoe Riphagen tijdens WOII ongeveer heeft gehandeld.
Conclusie: 8/10
Via onderstaande links naar YouTube kun je meer zien over de film en de zoon van Dries Riphagen:
Trailer van de film: https://www.youtube.com/watch?v=FgJ2yqq6wRY
Interview met zoon RTL Late Night: https://www.youtube.com/watch?v=5tME6Nqrdmk
Interview met zoon EenVandaag: https://www.youtube.com/watch?v=j7YO16uic3E