MH17 – de Doofpotdeal
Geschreven door Joost Niemöller
In deze review zal het boek MH17 – de Doofpotdeal worden beoordeeld. De review kan spoiler-alerts bevatten.
Achtergrond van de schrijver
Joost Niemöller is op 25 februari 1957 geboren in Haarlem en hij is schrijver, journalist en auteur. In 1973 behaalde hij eerst zijn mavodiploma, waarna Niemöller vervolgens ook een havodiploma en een atheneumdiploma haalde. In 1981 studeerde hij aan de Universiteit van Amsterdam af met de studie neerlandistiek.
Vanaf 1974 was hij enkele jaren werkzaam als boekverkoper in Haarlem, waarna hij vanaf 1980 ging werken als freelance journalist voor onder meer Nieuwe Revu, HP/De Tijd, de Groene Amsterdammer, de Volkskrant en Haarlems Dagblad. Vervolgens was Niemöller van 1983 tot 1987 hoofdredacteur van Vinyl. In deze periode schreef hij ook de verhalenbundel De dood, de stad, de rug tegen de muur (in 1984). In 1991 gaf Niemöller les in de Nederlandse literatuur aan de University of Texas in Amerika. Hierna verzorgde hij vanaf 1992 tot 1995 een wekelijkse interview voor Nieuwe Revu. In 1998 was Niemöller redacteur van de Groene Amsterdammer en vanaf 2002 tot 2008 was hij politiek redacteur bij HP/de Tijd. Van 2010 tot 2014 was hij schrijver voor de weblog De Dagelijkse Standaard en sinds 2014 is hij auteur en hoofdredacteur van zijn eigen site De Nieuwe Realist. In het einde van 2019 probeerde hij samen met Arnold Karskens een nieuwe omroep op te zetten (Ongehoord Nederland).
Enkele boeken die hij geschreven heeft zijn De dood, de stad, de rug tegen de muur (in 1984), Wraak! (in 1990), De therapie (in 1997), Delta blues (in 2008), Het immigratietaboe: 10 wetenschappers over de feiten (in 2012) en De verschrikkelijke Janmaat: Nederland en de Centrumpartij (in 2015).
Achtergrond van het boek
Op 17 juli 2014 stortte de Malaysia Airlines-vlucht 17 (MH17) neer bij Hrabove, een dorp in Oost-Oekraïne. In totaal waren er 298 mensen aan boord, waarvan 193 inzittenden de Nederlandse nationaliteit hadden. Na de crash waren er geen overlevenden. Het onderzoek verliep moeizaam, omdat de brokstukken verspreid lagen over een gebied waar pro-Russische separatisten en het Oekraïense leger een gewapende strijd hadden. Volgens de Onderzoeksvraag voor Veiligheid werd het vliegtuig op 10 kilometer hoogte neergehaald door een Buk-raket. In 2017 werd besloten om een strafrechtelijk onderzoek in te stellen en naar Nederlands recht te vervolgen en te berechten.
Indeling van het boek
Het boek heeft 193 pagina’s en is in oktober 2014 uitgegeven door Uitgeverij Van Praag in Amsterdam. Er is een voorwoord, dat geschreven is door generaal-majoor b.d. Kees Homan. Aan het begin van het boek staan twee quotes, luidende: ‘’De vraag of hier sprake is van een aanval met een Buk-raket of met een gevechtsvliegtuig is ook nog steeds niet voor honderd procent beantwoord’’ (quote door Kees Homan, generaal-majoor der mariniers b.d.) en ‘’Oekraïne, België, Australië en Nederland hebben praktische en operationele afspraken gemaakt over de samenwerking in hun strafrechtelijke onderzoeken. De aard van dergelijke informatie leent zich niet voor openbaarmaking.’’ (Nederlands kabinet, 19 september 2014, in antwoord op Kamervragen). In totaal heeft het boek negen hoofdstukken, inclusief voorwoord en slot.
Inhoud van het boek
In het boek probeert Niemöller nuances en verduidelijkingen te geven van standpunten die nog weinig in de Nederlandse media en het kabinet zijn besproken. Zo beschrijft hij dat er bij een aantal landen, waaronder Nederland en Rusland, sprake is van tunnelvisie. Volgens Niemöller kijken die landen naar de vroeg ingenomen standpunten en worden andere argumenten niet of nauwelijks besproken. Zo is in Nederland weinig aandacht geweest voor de Russische theorie dat er een straaljager van de Oekraïense overheid MH17 heeft neergeschoten. De algemene opinie in Nederland lijkt er over eens te zijn dat pro-Russische separatisten met een Buk-raket het toestal heeft neergeschoten.
Door middel van allerlei argumenten probeert Niemöller andere standpunten te verklaren, wat kan bijdragen aan de discussie over de oorzaak van het neerstorten van MH17. Dat doet hij onder meer aan de hand van foto’s en uitspraken van de mensen in het dorp waar het vliegtuig neer stortte. De vraag hoe overtuigend die argumenten zijn, is te bepalen door voornamelijk de Onderzoekraad voor Veiligheid, het OM, maar ook aan de lezers.
Conclusie
De schrijfstijl in het boek is over het algemeen best prettig, maar de soms technische termen zorgen ervoor dat sommige stukken moeilijk leesbaar zijn. Niemöller heeft door middel van veel argumenten geprobeerd een ander beeld te schetsen dan tot dan toe in de media is verschenen. In hoeverre zijn argumenten daadwerkelijk kloppen is naar mijn mening moeilijk te bepalen. Bij bestudering van alle argumenten is het pas mogelijk om een goed oordeel te krijgen over wat er daadwerkelijk is gebeurd met de MH17. Al met al is het een prima boek, dat voor meer vragen dan antwoorden lijkt te zorgen.
Cijfer: 7/10